RADİASİYA PROBLEMLƏRİ İNSTİTUTU
AZƏRBAYCAN RESPUBLİKASI ELM VƏ TƏHSİL NAZİRLİYİ
FİZİKA-RİYAZİYYAT VƏ TEXNİKA ELMLƏRİ BÖLMƏSİ
| AZE | ENG | RUS |

Struktur

"Heterogen proseslərin radiasiya kimyası" laboratoriyası

Tel: (+994 12) 5393389; (+994 12) 5383224
Faks: (+994 12) 5398318
E-mail: agayevteymur@rambler.ru

Struktur bölmənin rəhbəri: k.e.d., prof. Ağayev Teymur Nemətulla oğlu

İşçilərin ümumi sayı: 13

Struktur bölmənin əsas fəaliyyət istiqamətləri:
Radiasiya-heterogen proseslərinin perspektiv istiqamətləri, Nüvə reaktorlarının təhlükəsizliyi və alternativ enerji mənbəyi olan hidrogen energetikası problemləri ilə əlaqədar Metal-su, Metaloksid-su sistemlərində ionlaşdırıcı şüaların və temperaturun təsiri altında hidrogenin alınması və metalların oksidləşmə proseslərinin kinetika və mexanizminin tədqiqi.

Struktur bölmənin əsas elmi nəticələri:
      Nanoölçülü Metal və Me-oksid katalizatorlarının iştirakı ilə suyun, karbohidrogenlərin timsalında maddələrin radiasiya-katalitik parçalanmasında enerji ötürülməsinin ümumi qanunauyğunluqları tədqiq olunub. Belə ki, oksid katalizatorlarda radiasiya-katalitik proseslərində enerji daşınmasında əsas rol oynayan qeyri-tarazlı yükdaşıyıcılarının lokalizasiya, rekombinasiya və səthə miqrasiya proseslərinin qanunauyğunluqları və idarə etmə yolları öyrənilib. Oksid birləşmələrin elektrofiziki xassələrindən asılı olaraq qeyri-tarazlı yükdaşıyıcıların qamma-kvantların təsiri altında əmələgəlmə və katalizator səthinə daşınması prosesləri öyrənilib.
      Oksid katalizatorlarının tərkibi, struktur nizamlılıgı, səthi səviyyəsindən, elektrofiziki xassələrindən, hissəcik ölçülərindən, temperatur, parçalanmaya məruz qalan maddələrin səthi konsentrasiyasından və sairə xarakterik parametrlərdən asılı olaraq radiasiya-katalitik aktivlikləri tədqiq olunub. Alınmış nəticələr əsainda oksid birləşmələrin radiasiya-katalitik təsiri mexanizmi və radiasiya-katalitik prosesləri üçün katalizator seçiminin elmi əsaslarının əsas prinsipləri aşkar olunub. Su, karbohidrogen və karbohidrogen-su sisteminin oksid katalizatorların iştirakı ilə parçalanması prosesləri əsasında nüvə enerjisinin hidrogenin kimyəvi enerjisinə çevrilməsinin effektiv yolları müəyyən edilib.
        Makro- və nano-ölçülü oksid katalizatorlarının iştirakı ilə suyun radiasiya heterogen və radiasiya –termoheterogen parçalanma proseslərində molekulyar hidrogenin alınması proseslərinin kinetikasının müqayisəli tədqiqi aparılmışdır. Aparılmış tədqiqatlar əsaında oksid katalizatorlarının iştirakı ilə suyun radiasiya heterogen və radiasiya termoheterogen parçalanma proseslərində ölçü effekti oksid ölçülərinin R≤100nm-dən kiçik qiymətlərində müşahidə olunur.